Dünya’nın en güzel manzaralı saraylarının bulunduğu İstanbul’un, denize sıfır konumdaki Dolmabahçe Sarayı bugün hala eski ihtişamı ile boğazdan geçen gemileri selamlamaktadır.
Kara tarafındaki bulvarı ve ihtişamlı kapısı ,deniz tarafında ise muhteşem manzarası olan Dolmabahçe Sarayı’nın yapımı, ihtişamı ile dillere destan Topkapı Sarayı’nın bile pabucu dama atmıştır dönem itibariyle.
Bundan 400 yıl öncesinde Osmanlı Kaptan-ı Deryasının gemilerini demirlediği, geleneksel denizcilik törenlerinin yapıldığı Boğaziçi’nin bu güzel büyük koyu zamanla bataklık olacak, Padişahların eğlendiği bir hasbahçeye dönüştürülmek için doldurulacak ve sonrasında üzerine inşa edilen konaklar, kasırlar ve saray uzun yıllar Beşiktaş Sahil Sarayı olarak anılacaktı.
Sonraları Dolmabahçe Sarayı adını alacak olan bu eşsiz eser, Dünya’nın gördüğü en büyük liderlerden biri olan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün son nefesini verdiği saray olarak bir başka tarihe tanıklık edecekti.
Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılan Dolmabahçe Sarayın inşaatı, Haziran 1843 tarihinde başlarken çevre duvarlarının tamamlanması ile birlikte 7 Haziran 1856 tarihinde kullanıma açılmıştır.
Batılılaşma sürecinde inşa edilen sarayda, Fransız Baroku, Alman Rokokosu, İngiliz Neo Klasizmi, İtalyan Rönesansı karışık bir şekilde uygulanmıştır. Bu sayede Mimari özellikleri açısından belirli bir tarzın sembolü olamamıştır.
sahil kıyısında 3 katlı, kara tarafında ise 4 katlı bir yapıya bürünen sarayın Sahil Şeridi 600 metrelik uzunluktadır.
285 odası ve 43 salonu bulunan sarayda, Tören ve Balolar için bir büyük salon bulunur, 56 sütunlu kabul salonu 750 ışıkla aydınlanan, İngiliz yapımı 4,5 tonluk muazzam kristal avizesi ile mükemmel bir ihtişama sahiptir.
Dolmabahçe Sarayının ana yapısı; Mabeyn-i Hümayun (Selamlık), Muayede Salonu (Tören Salonu) ve Harem-i Hümayun adlarını taşıyan üç bölümden oluşur. Adlarından da anlaşıldığı gibi Mabeyn-i Hümayun, Devletin yönetildiği merkez olarak kullanılan bölümdür.
Harem-i Hümayun’da padişah ve ailesinin özel yaşam alanı bulunurken, Muayede Salonunda bayramlaşmalar, misafir devlet başkanları ve önemli şahsiyetlerin ağırlanması için kullanılıyordu.
Dolmabahçe Sarayında, mekan düzeni, oda ve salon ilişkileri açısından, geleneksel “Türk Evi” plan tipinin çok büyük boyutlarda uygulandığı bir yapıdır. Beden duvarları taştan, iç duvarlar tuğladan, döşemeleri ahşaptan yapılmıştır.
Çağın teknolojisine de ayak uyduran Dolmabahçe Saray’ına, 1910-1912 yıllarında elektrik ve kalorifer sistemi eklenmiştir.
6 padişah ve son Osmanlı Halifesi Abdülmecid’e ev sahipliği yapan Dolmabahçe Sarayı. 1927- 1949 yılları arasında Saray, Cumhurbaşkanlığı olarak kullanılmıştır.
Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1927-1938 yılları arasında İstanbul’daki çalışmalarında Dolmabahçe Sarayı’nı kullanmış ve 10 Kasım 1938’de Saat 09.05’te 71 nolu odada vefat etmiştir.
1926-1984 yılları arasında protokol ve ziyarete kısmen açık olan Saray, 1984 yılından itibaren “Müze-Saray” olarak ziyarete açılmıştır.
3 Kıtaya Hükmeden Osmanlı İmparatorluğuna ve Türkiye Cumhuriyeti’ne ev sahipliği yapan bu eşsiz eserin görmek Türk Kültürü ve mirası açısından çok güzel bir deneyim olacaktır.
