Mevlana’dan İstanbul’a Kalan Miras

1491 yıında Afyon Mevlevihanesi Şeyhi Divane Mehmed Dede tarafından kurulan İstanbul’un ilk Mevlevihanesi olan Galata Mevlevihanesi kurulduğunda Osmanlı Devleti tahtında 2.Bayezid oturmaktaydı. Mevlevihane yeri olarak İskender Paşa’nın Galata’daki av köşkü seçilmiştir.
Galata Mevlevihanesine ait en eski eser 1649 tarihinde yapılan Hasan Ağa Çeşmesidir.

1765 deki büyük Tophane yangınında hasar gören Mevlevihane, aynı yıl Sultan 3. Mustafa tarafından Sultan Yenişehirli Osman Efendi bina gözetiminde onarılmıştır. 1791 de Şeyh Galib’in meşihata atanmasıyla Sultan 3. Selim’in yaptığı yenileme sonucunda Galata Mevlevihanesi ana hatlarıyla bugünkü yerleşim düzenine kavuşmuştur. Mevlevihaneyi oluşturan yapılar 19. yüzyıl içinde son şeklini almıştır.

Sultan 2. Mahmud döneminde Halet Said Efendi’nin faaliyetleriyle inşa edilen Şeyh Galip Türbesi, Sebilküttab binası ve bitişiğindeki Cümle Kapısı Osmanlı ampir üslubunun en erken örnekleridir.

1824 de yangın geçiren Galata Mevlevihanesinde Mescid, Matbah ve dokuz hücre yanmış, Kudretullah Dede’nin Sultan 2. Mahmud’dan ricası üzerine 1835 onarımıyla mevlevihane yeniden inşa edilmiştir.

Cümle kapısı dış yüzündeki Sultan 2. Mahmud tuğralı kitabe bu onarımda konulmuştur. Sultan 2. Mahmud’un kızı Adile Sultan’da Mevlevihane’ye Sarnıç, Şadırvan ve Çamaşırhane yaptırmıştır.

Sultan Abdulmecid döneminde 1851–52 yıllarında Hasan Ağa Çeşmesi ve Matbah ihya edilmiş, 1859–60 onarımıyla , Selamlık ve Dedegan Hücrelerinin bulunduğu Semahane binası bugünkü şeklini almıştır.

1925’te çıkan kanunla Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin kapatılmasıyla Semahane binası uzun süre 35. İlkokul olarak kullanılmıştır.

Aralık 1975’te “Divan Edebiyatı Müzesi” olarak ziyarete açılmıştır.Uzun bir sessizlik döneminden sonra 2005 yılı başında Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün denetiminde sponsorlar sayesinde Semahane binasını kapsayan restorasyon çalışmaları başlamış, 20 Mayıs 2007 günü müze ziyarete kapanmıştır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Müzenin bir an önce ziyarete açılması için yapılan başvuru üzerine, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansınca 2009 yılı içinde Halet Said Efendi (Kudretullah Dede) Türbesi ve Şeyh Galip (İsmail Ankaravi) Türbeleri restore edilmiş, 2010 yılında Hamuşan Mezarlık Haziresi restorasyonu gerçekleşmiş ve 21.11.2011 tarihinde Galata Mevlevihanesi Müzesi olarak ziyarete açılmıştır .

Galata Mevlevihanesindeki Semahanede, her pazar günü bir sema gösterisi düzenlenir. 15, 16, 17 ve 29, 30 31 Aralık günleri ise Şeb-i Arûs törenleri yapılmaktadır.

Müzede çeşitli müzik aletleri, farklı dönemlere ait Mevlevî eşyaları ve çeşitli eserler sergilenmektedir.